Khí hậu là yếu tố môi trường quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật. Khí hậu bao gồm các yếu tố: nhiệt độ, độ ẩm không khí, nước, ánh sáng, gió,… Các yếu tố này tác động đến sinh vật theo nhiều cách khác nhau.
Ảnh hưởng của nhiệt độ
Nhiệt độ là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật. Nhiệt độ tác động đến các quá trình sinh lý, sinh hóa của sinh vật, bao gồm:
- Quá trình sinh trưởng, phát triển của sinh vật: nhiệt độ ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng, phát triển của sinh vật. Các loài ưa lạnh chỉ có thể sinh trưởng và phát triển tốt ở những nơi có nhiệt độ thấp, ngược lại, các loài ưa nóng chỉ có thể sinh trưởng và phát triển tốt ở những nơi có nhiệt độ cao.
- Quá trình trao đổi chất của sinh vật: nhiệt độ ảnh hưởng đến tốc độ trao đổi chất của sinh vật. Nhiệt độ cao làm tăng tốc độ trao đổi chất, ngược lại, nhiệt độ thấp làm giảm tốc độ trao đổi chất.
- Quá trình sinh sản của sinh vật: nhiệt độ ảnh hưởng đến quá trình thụ tinh, nảy mầm của hạt giống,…
Ảnh hưởng của độ ẩm không khí
Độ ẩm không khí ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật thông qua các quá trình:
- Quá trình quang hợp của cây xanh: độ ẩm không khí ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của cây xanh. Độ ẩm không khí cao, cây xanh quang hợp tốt hơn, ngược lại, độ ẩm không khí thấp, cây xanh quang hợp kém hơn.
- Quá trình hô hấp của sinh vật: độ ẩm không khí ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của sinh vật. Độ ẩm không khí cao, sinh vật hô hấp tốt hơn, ngược lại, độ ẩm không khí thấp, sinh vật hô hấp kém hơn.
- Quá trình trao đổi chất của sinh vật: độ ẩm không khí ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của sinh vật. Độ ẩm không khí cao, quá trình trao đổi chất của sinh vật diễn ra thuận lợi hơn, ngược lại, độ ẩm không khí thấp, quá trình trao đổi chất của sinh vật diễn ra kém thuận lợi hơn.
Ảnh hưởng của nước
Nước là yếu tố thiết yếu cho sự sống. Nước ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật thông qua các quá trình:
- Quá trình sinh trưởng, phát triển của sinh vật: nước là thành phần chính của tế bào và cơ thể sinh vật. Nước tham gia vào tất cả các quá trình sinh lý, sinh hóa của sinh vật.
- Quá trình trao đổi chất của sinh vật: nước tham gia vào các quá trình trao đổi chất của sinh vật.
- Quá trình sinh sản của sinh vật: nước là môi trường sống của nhiều loài sinh vật thủy sinh.
Ảnh hưởng của ánh sáng
Ánh sáng là nguồn năng lượng chính cho quá trình quang hợp của cây xanh. Ánh sáng cũng ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật thông qua các quá trình:
- Quá trình quang hợp của cây xanh: ánh sáng là nguồn năng lượng cho quá trình quang hợp của cây xanh. Quang hợp là quá trình tổng hợp chất hữu cơ từ CO2 và H2O nhờ năng lượng ánh sáng.
- Quá trình hô hấp của sinh vật: ánh sáng có thể ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của sinh vật. Tuy nhiên, ảnh hưởng này thường không đáng kể.
- Quá trình sinh sản của sinh vật: ánh sáng có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh sản của một số loài sinh vật. Ví dụ, nhiều loài côn trùng chỉ có thể giao phối vào ban đêm.
Ảnh hưởng của gió
Gió có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật thông qua các quá trình:
- Vận chuyển các hạt phấn hoa, bào tử nấm,…
- Vận chuyển các loài sinh vật từ nơi này sang nơi khác.
- Làm khô, làm ướt đất,…
Tóm lại, khí hậu là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của sinh vật. Sự thay đổi của khí hậu có thể dẫn đến sự thay đổi của sự phân bố sinh vật trên Trái Đất.