Ẩm Thực Việt, Bí Quyết

Nguyên liệu & Cách làm xôi ngũ sắc từ rau củ quả ngon nhất

Để làm nên món xôi hấp dẫn, xôi ngũ sắc (5 màu) đã có mặt trong nhiều gia đình, nhà hàng, các dịp cúng lễ,… Nguyên liệu để làm xôi ngũ sắc hoàn toàn từ rau củ quả tự nhiên, vì vậy chúng rất ngon, dễ tìm và mua.

Ảnh: Xôi ngũ sắc từ rau củ quả

Nguồn gốc và ý nghĩa của xôi ngũ sắc

Hiện nay, xôi ngũ sắc rất phổ biến, nhưng bạn đã bao giờ nghĩ về nguồn gốc và ý nghĩa của nó chưa?

Xôi ngũ sắc là món ăn đặc sản của vùng Tây Bắc: Cao Bằng, Tuyên Quang, Yên Bái, Sapa (Lào Cai), Hà Giang, …. Xôi gồm 5 màu: tím, xanh, trắng, đỏ và màu vàng tượng trưng. cho ngũ hành.

Màu trắng tượng trưng cho Kim, xanh lam – Mộc, tím – Thủy, đỏ – Hỏa, vàng – Thổ. Mỗi dân tộc đều có ý nghĩa và bản sắc riêng.

Xôi ngũ sắc của người Tày

Đối với người Tày, xôi ngũ sắc là món ăn truyền thống được làm vào các dịp giỗ chạp, ngày tết, vào nhà mới, đám cưới, ngày rằm… Mỗi màu sắc lại có một ý nghĩa riêng, tượng trưng cho ước mơ hạnh phúc. , mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no.

Ảnh: Người Tày nấu xôi ngũ sắc vào các ngày lễ tết, ngày rằm, cúng…

Màu đỏ là biểu tượng của lửa, thể hiện sự ấm áp và nhiệt huyết. Màu vàng tượng trưng cho lúa gạo, hoa màu, ngũ cốc. Màu tím tượng trưng cho đất đai trù phú. Màu trắng mang ý nghĩa tình yêu chung thủy, son sắt. Màu xanh gắn liền với trang phục truyền thống của người Tày.

Xôi ngũ sắc kiểu Thái

Xôi ngũ sắc của người Thái hội tụ hương vị núi rừng. Khi bày ra, chúng được xếp theo hình 5 cánh hoa tượng trưng cho: Sức khỏe, tiền bạc, tình yêu, lòng trung thành, sự kính trọng cha mẹ.

Màu đỏ tượng trưng cho khát vọng sống và ước mơ.
Màu tím tượng trưng cho đất đai trù phú.
Màu vàng tượng trưng cho sự thịnh vượng và dồi dào.
Màu xanh tượng trưng cho màu của vùng núi Tây Bắc.
Màu trắng tượng trưng cho tình yêu trong sáng và thủy chung.

Xôi ngũ sắc của người Mường

5 màu của xôi ngũ sắc của người Mường tượng trưng cho ước mơ, khát vọng về một cuộc sống hài hòa với đất trời, mùa màng tươi tốt, gia đình đoàn tụ và gặp nhiều may mắn trong cuộc sống. Đồng thời cũng thể hiện sự đoàn kết cộng đồng, lòng thành kính, biết ơn tổ tiên.

Ảnh: Thiếu nữ Mường làm xôi ngũ sắc trong ngày lễ

Cách làm xôi ngũ sắc của các dân tộc vùng Tây Bắc về cơ bản là giống nhau. Tùy vào điều kiện của từng vùng mà họ chọn những màu sắc khác nhau từ tự nhiên để tạo nên món xôi hấp dẫn này.

[cách làm xôi ngũ sắc, cách nấu xôi ngũ sắc, xôi 7 màu, cách làm xôi ngũ sắc từ rau củ quả, cách làm xôi 7 màu, nguyên liệu làm xôi ngũ sắc, cách bày xôi ngũ sắc, làm xôi ngũ sắc đẹp, xôi ngũ sắc của người thái, cách làm xôi cẩm màu xanh, cách làm xôi ngũ sắc của người thái, xôi ngũ vị, xôi ngũ sắc cao bằng]

Xôi ngũ sắc làm bằng gì?

Để làm được món xôi ngon, nguyên liệu ngon là yếu tố quan trọng đầu tiên.

Nếp chọn loại căng không bị gãy. Hạt gạo có màu trắng sữa, mùi thơm thoang thoảng. Các loại nếp ngon phổ biến nhất là nếp cái hoa vàng, nếp ngỗng, nếp sáp…

Xôi ngũ sắc của các dân tộc Tây Bắc thơm ngon đặc biệt bởi họ sử dụng gạo nếp nương trồng trên núi cao. Hạt tròn và thơm. Khi nấu chín, hạt xôi mọng nước, dẻo, ngọt và thơm mùi đặc trưng.

Các loại rau tạo màu cho xôi ngũ sắc

Để nhuộm xôi 5 màu, chúng ta sẽ sử dụng các loại lá cây, rau củ có sẵn trong vườn. Cách làm xôi gấc từ lá cẩm đỏ. Cách làm xôi tím từ lá cẩm tím, củ dền, lá lùi,… sắc lấy nước. Màu trắng là màu nguyên thủy của gạo nếp. Tiếp đến là sơ chế rau củ quả để lấy nước màu trộn vào xôi.

Cách làm xôi ngũ sắc từ rau củ quả Tây Bắc

Nguyên liệu nấu xôi ngũ sắc

Nguyên liệu làm 3 đĩa xôi ngũ sắc cần chuẩn bị:

  • 2 kg gạo nếp cái hoa vàng
  • 2 bó lá cẩm
  • 2 bó lá dứa
  • 1 quả gấc chín đỏ
  • 3 củ nghệ tươi
  • 1 chén rượu trắng
  • Nước cốt dừa, dầu ăn, muối trắng
  • Dụng cụ: nồi hấp, xửng (chõ), tô đựng, khuôn xôi

Hướng dẫn 4 bước làm xôi ngũ sắc

Bước 1: Vo sạch gạo nếp

  • Gạo nếp đem vo sạch, loại bỏ sạn, vỏ trấu.
  • Chia gạo nếp thành 5 phần và để vào 5 bát lớn. Mỗi bát sẽ được nhuộm 1 màu
  • Ngâm 2 phần gạo nếp qua đêm. 1 phần làm xôi trắng, 1 phần nhuộm đỏ bằng gấc

Bước 2: Cách tạo màu xôi ngũ sắc

Các loại rau củ quả tạo màu cho xôi ngũ sắc đã sơ chế ở trên rửa thật sạch rồi ngâm sơ qua với gạo nếp để qua đêm.

Cách làm xôi gấc đỏ. Gấc bổ đôi để lấy phần ruột bên trong. Gấc bỏ hạt và cho thêm 1 thìa rượu trắng để gấc thơm hơn. Trộn thịt gấc trong bát gạo nếp ngâm khoảng 30 phút – 1 tiếng.

Chi tiết: Cách nấu xôi gấc ngon bán cúng rằm

Trộn nếp với thịt gấc
Trộn nếp với thịt gấc

Cách làm xôi hoa vàng từ nghệ tươi. Lấy củ nghệ già giã nát, lấy nước cốt pha với nước ấm ngâm gạo qua đêm 6-8 tiếng

Cách làm xôi từ lá nếp tươi. Lá dứa rửa sạch, cắt khúc nhỏ. Sử dụng máy xay sinh tố để thêm 1 cốc nước và xay cho đến khi mịn. Dùng rây lọc lấy nước lá nếp, bỏ bã rồi ngâm với gạo nếp qua đêm từ 6-8 tiếng.

Lá nếp tươi giã lấy nước cốt ngâm vào gạo tạo màu xanh cho xôi
Lá nếp tươi giã lấy nước cốt ngâm vào gạo tạo màu xanh cho xôi

Cách làm xôi tím từ lá cẩm. Lá cẩm chọn loại lá bánh tẻ không quá già cũng không quá non. Lá tía tô rửa sạch, đun sôi, chắt lấy nước ngâm với gạo. Nếp được ngâm qua đêm trong nước lá cẩm từ 6-8 tiếng.

Lá cải xanh luộc và ngâm nước để tạo màu tím
Lá cải xanh luộc và ngâm nước để tạo màu tím

Lưu ý: Xôi có màu đậm hay nhạt tùy thuộc vào thời gian ngâm gạo, độ đặc của nước rau câu và màu sắc. Cứ làm vài lần bạn sẽ rút được kinh nghiệm.

Tô màu xôi
Mỗi bát cơm có một màu riêng

Bước 3: Xôi nếp thơm ngon gấp đôi

Vớt từng phần gạo ra, để ráo nước và trộn với một ít muối để món xôi thêm đậm đà. Cho nếp vào xửng hấp, mỗi màu có một khu vực riêng và có vách ngăn để tránh lẫn màu. Bạn có thể dùng miếng tre, lá chuối hoặc khuôn nấu chuyên dụng.

Không nên nén cơm quá chặt vì sẽ làm bít lỗ thoát khí. Mỗi phần gạo nên xới một lỗ sâu xuống đáy rổ để nhiệt phân bổ đều, xôi chín đều hơn.

Tiếp theo, đổ nước vào nồi nấu khoảng 1/3 dung tích nồi và đun sôi. Cho xửng gạo vào và hấp khoảng 30 phút thì xôi chín. Khi đặt chao, hạ lửa ở mức trung bình để nước không sôi quá nhiều.

Xôi ngũ sắc thơm ngon gấp 2
Xôi ngũ sắc thơm ngon gấp 2

Đồ xôi hai lần để xôi thơm ngon hơn. Khi xôi chín, xới xôi ra đĩa để nguội. Cho thêm một ít dầu ăn, dầu dừa để xôi bắt mắt và thơm hơn (Không thích có thể cho không nhé). Tiếp tục hấp khoảng 10 phút nữa là món xôi ngũ sắc đã hoàn thành.

Bước 4: Thưởng thức thành phẩm

Dùng muôi múc từng màu xôi ra đĩa để thưởng thức.

Để trang trí xôi cho đẹp mắt hơn, bạn có thể dùng khuôn xôi ngũ sắc bán sẵn ngoài tiệm để làm bông hoa 5 cánh.

Xôi ngũ sắc ăn với giò, chả, mè rang, lạc rang,… rất ngon.

Trang trí và thưởng thức xôi ngũ sắc

Lưu ý khi đồ xôi ngũ sắc

Dễ nhận thấy nhất ở những người mới học nấu xôi là mặt trên khô, mặt dưới nhão. Đó là do bạn đổ quá nhiều nước, nén gạo quá chặt làm bít lỗ thoát hơi.

Lượng nước nấu xôi chỉ cần khoảng 1/3 dung tích nồi. Quá nhiều nước khiến hơi nước bốc lên mạnh khiến đáy dễ bị nhão.

Khi hấp xôi mà cạn nước thì xôi bị khô, rưới thêm một ít nước lên bề mặt xôi. Dùng khăn sạch nhúng qua nước, đậy nắp lại và tiếp tục hấp cho đến khi xôi chín đều.

[xôi ngũ sắc của người tày, xôi ngủ sắc, cách đồ xôi ngũ sắc, cách đóng xôi ngũ sắc, xôi ngũ sắc sapa, cách nấu xôi ngũ sắc ngon, mâm xôi ngũ sắc, xôi ngũ sắc người tày, xôi năm màu, xôi ngũ sắc trộn, cách tạo màu xôi ngũ sắc, xôi mít ngũ sắc, cách làm món xôi ngũ sắc, cách nấu xôi ngủ sắc, cách làm xôi ngũ sắc ngon, nguyên liệu nấu xôi ngũ sắc, đĩa xôi ngũ sắc, món xôi ngũ sắc, quy trình làm xôi ngũ sắc, cách trình bày xôi ngũ sắc, màu xôi ngũ sắc, nấu xôi 7 màu, các loại lá làm xôi ngũ sắc, cách làm xôi năm màu, cách làm xôi ngủ sắc, cách hấp xôi ngũ sắc, cách làm món xôi 7 màu, xôi ngũ sắc mộc châu, cách nấu xôi ngũ sắc ngon nhất, cách chế biến xôi ngũ sắc đẹp, xôi ngũ sắc cách làm, nấu xôi ngũ sắc ngon]